samedi 16 mai 2015

Lisandru è a so cummare

 
Lisandru era un zitellettu chì campava ind'un paese d'a Custera à u pruncipiu di l'anni 60. Figliolu solu, stava cù a so mamma, veduva. Quandu ùn c'era scola, occupava e so ghjurnate à ruzà cù i cugini, à aiutà a cummare à curà l'animali o, in tempu di cugliera, à riempie e sporte di chjarasge, di fichi o di fasgiulini. In ringraziamentu, a cummare li dava sempre un qualcusella per accuntentallu.

Un ghjornu li offrì dui biscuttini, dicenduli "stringhji li forte in manu ch'elli ùn ti scappinu !"
Lisandru, ch'era un zitellu ubbidiente, chjose e so mani è strinse u più forte ch'ellu pudia, à tal puntu chì e so dite fecenu tufoni ind'i dulciumi.
Ghjuntu in casa soia, di i biscotti ùn firmava più nunda, solu brusgiuli.

— Chì mi porti u mo figliolu?
— Dui biscotti o Mà.
— Ohimè ! Caru di mamma, ma chì n'averai fattu di u sennu ch'o t'aghju datu quand'è tù sì natu ? Ci vulia ad avelli imbuglinati cun a carta, è messi sottu à u to cappellu.
— Ci penseraghju a prussima volta. Ùn abbia penseru... Rispose vergugnosu u zitellu.

Un altru ghjornu, a cummare li dede appena di butiru. Lisandru, arricurdatusi di u cunsigliu di a mamma, misse u butiru ind'un pezzu di carta fine è u si sciaccò sottu à u cappellu.
Per disgrazia, era l'estate, è u butiru si strughjì. U zitellucciu n'avia pienu i so capelli, nantu à a faccia, in punta di nasu, è a so camisgetta era tutta unta.

— O u mo ciucciu, ma chì n'averai fattu di u sennu ch'o t'aghju datu quand'è tù sì natu ? Ci vulia ad avellu messu ind'un fogliu d'aluminiu è incrusciatu ogni tantu incù l'acqua di a surgente per tenelu frescu !!

— Ùn accaderà più o Mà! A ti prumettu.

Una matina di settembre, cum'è Lisandru avia aiutatu a cummare à mette a salsa pumata inde e buttiglie, quella li disse :

— Sì veramente un bravu zitellu è ti vuleria fà un regalu : eccu per tè stu catellu mansu mansu.

Lisandru, ch'avia sempre bramatu d'avè un cane, fece un basgiu à a cummare. Ùn avendu trovu aluminiu, pigliò un giurnale ch'era piecatu nantu à u terrazzolu è ingutuppò a povara bestia .
Tuttu fisculendu, si ne rientrò in casa, cansendusi di tantu in tantu à dalli una incrusciata à a surgente.
Quandu ghjunse ind'è a mamma, era quasi mortu affucatu u catellu.

— O caru di mamma, ma chì n'averai fattu di u sennu ch'o t'aghju datu quand'è tù sì natu ? Ci vulia ad avellu liatu à una corda, è trascinatu daretu à tè, cun delicatezza è manera...

Lisandru vergugnosu rispose "ci penseraghju a prussima volta o Mà".

Vense a vigilia di Natale. A cummare avia fattu arriste figatelli per u parentoriu ghjuntu da Marseglia. Ne rigalò à u zitellu chì l'avia aiutata à preparà a pulenda.

Lisandru ringraziò a cummare, è dopu ad avè basgiatu tutta a famiglia si licenziò. Avia liatu i figatelli cun una corda è i si tirava appressu. Si ne rientrava pian pianinu, pensendu à u so rigalu di Natale. Ùn s'era mancu accortu chì Strapunta, una vechja cagna sempre di nusu quandu s'agia di buscà appena di manghjusca, u seguitava da vicinu. Tuttu d'un colpu, si lampò nantu à i figatelli è in una buccunata i s'inghiuttì sani sani.

A mamma era quasi à l'orlu di u pientu:

— U mo figliolu, ùn capisci nunda nunda... Ùn ti spiecheraghju più e cose... À partesi da oghje anderaghju da per mè ind'è a to cummare !!

È ghjè ciò ch'ella fece : quandu a cummare di Lisandru avia qualcosa à dalli, andava a mamma à truvalla.

Un ghjornu chì ci vulia à ricuperà a cicculata chì un cuginu avia purtatu da a Svizzera, a mamma disse à u figliolu:

— Vò ind'è a to cummare... Guarda ch'aghju cottu dui nicci è l'aghju messi fora, davanti à a porta ch'elli ghjalinu appena. Fà casu chì u caniolu ùn li si manghji ! È tù o Lisà, guarda bè induv'è tù metti i pedi s'è tù sorti, chì l'ai da marchjà annantu.
— D'accordu o Mà !

Fece un basgiu à u figliolu è partì.

À Lisandru, ch'ùn pudia stà fermu più di cinque minuti, l'era venuta a voglia d'andà à ghjucà fora. Surtì è misse u pede nantu à ogni nicciu per "marchjà annantu" cum'è a l'avia detta a mamma.

Micca bisognu di divvi chì u zitellu ùn tastò mai sta robba...


Muralità : Ascultà hè bè, ma ci vole ancu à riflette, aduprà i cunsigli secondu e situazione, cun astutezza.
 

Adattatu da EPAMINONDAS ET SA MARRAINE, fola negra di Sara Cone Bryant, tradutta in francese da Odile Weurlesse.
 
04/11/13

Natu in 17 in Leidenstadt

S’era natu in 17 in Leidenstadt Nantu à ruvine insanguinate Seria statu un bravu o un peghju cristianu S’era statu Allemanu Di t...